Chiny na talerzu

Oj, niełatwo zmierzyć się z taką kobyłą, jaką jest chińska kuchnia. Zacznę od tego, że tytuł powinien brzmieć raczej: kuchnia Yunnanu i Syczuanu, bo każda prowincja ma swój własny kulinarny „mikroklimat”, i na wschodzie kraju je się inne potrawy, niż w przejechanych przez nas zachodnich krańcach, w środku pewnie znowu coś innego itd.

Co wiedzieliśmy o kuchni Chin? Że jest ogromnie różnorodna, choć sama potrafiłam przywołać z pamięci kilka potraw: kurczak w sosie słodko-kwaśnym, kaczka po pekińsku, parę innych dań z ryżem, które jadało się na szybko w chińskich knajpach w Polsce. No i grillowane psy, smażone robaki, szczury i wiewiórki, wszak mówi się, że Chińczyk zje wszystko, co się rusza.

Tych, którzy liczyli na ekstremalne doznania muszę rozczarować: nie zjedliśmy ani psa, ani szczura, ani nawet surowego kota. Nuda? Nic z tych rzeczy – chińska kuchnia podbiła nasze serca! Czym najbardziej? Zupą.

Królowa zupa

Ale spokojnie, nie chodzi o proszkowany produkt instant, który pół świata zabiera na biwaki. Chodzi o zupę przez duże zet. Zupa nazywa się tak: 米粉, co można przetłumaczyć jako makaron ryżowy, po prostu. Bo to on gra tu pierwsze skrzypce. Dużą garść ryżowych noodli zalewa się aromatycznym wywarem i danie gotowe. Wszyscy się tu tym zajadają – na śniadanie, obiad i kolację. Fakt, często nie było wyboru, a oferta kulinarna kurczyła się wprost proporcjonalnie do wielkości miasta. W Chinach wspólnie zjedliśmy takich zupek sto jedenaście (sic!, prowadzimy ewidencję wydatków, i wszystko zapisujemy, więc nie zmyślam), i ciągle było nam mało! Pewnie ciężko uwierzyć, że nie mieliśmy jej dość, ale naprawdę – każda zupka była inna. Czasami wypalała nam przewód pokarmowy, innym razem była łagodna jak nasz polski rosołek. Z dużą ilością zielonego (lokalnej odmiany szpinaku, pietruszki, szczypiorku) – te lubiliśmy najbardziej, z kiszonkami albo mięsem wieprzowym, kurczakiem, czy mięsem jaka. No i prawie zawsze z orzeszkami ziemnymi, nieraz otoczonymi w przyprawie z chili. A najlepsze jest to, że dodatki wybiera się samemu, więc można szaleć. Zupa na wypasie, która na pewno trafi do naszego menu po powrocie.

Tym, którzy zastanawiają się, jak, do diabła, je się zupę pałeczkami, odpowiadam – to bardzo proste, najpierw wyjada się cały makaron i wszystko, co da się złapać, a pozostały wywar się wypija. Tak, jak rodzicie zawsze mówili, żeby nie robić – po prostu przechyla się miskę i wlewa się prosto do ust, o!

W pierogowym raju

Jeśli przeglądacie czasem blogi podróżnicze i trafiacie na wpisy „za czym tęsknimy w podróży”, to zdecydowana większość autorów wymienia pierogi. Mnie to nie dziwi, bo sama za nimi szaleję (można w ogóle nie lubić pierogów?!). A w Chinach ich nie brakuje. No dobra, może to nie są nasze ruskie (no to nasze, czy ruskie?) albo z jagodami, ale i tak dają radę. Są ze szpinakiem, z mięsem, z cebulą i kapustą. Gotowane, podsmażane albo robione na parze. O różnych kształtach i z różnej mąki.

Jedliście w dzieciństwie paruchy (ew. pampuchy/kluski na parze)? Chyba są teraz trochę zapomniane, za to w Chinach do kupienia na każdym rogu. Oczywiście, jest milion wariantów nadzienia, ale nam najbardziej przypadły do gustu te z pastą z czerwonej fasoli adzuki/czerwonej soi – w wersji na słodko, czasami dodatkowo z orzeszkami albo bakaliami.

Co poza tym?

Tofu, dużo tofu! W Polsce wciąż uznawany za hipsterską fanaberię, tutaj jedzony non stop. Szaszłyki z tofu, tofu z ryżem, tofu w sosie chilli, tofu z przyprawami. Jest wszędzie, no i jest bardzo tani.

Mięsa je się dużo, jak to w całej Azji. My najczęściej wybieraliśmy kurczaka, bo wydawał nam się najbezpieczniejszy, ale jest też sporo gęsiny, wieprzowiny, mięsa jaków, rzadziej wołowiny.

Jedzenie w Chinach spełnia bardzo istotną społecznie rolę. Jak przeczytaliśmy w jednym z reportażu – Chińczycy albo nieustannie jedzą albo mówią o jedzeniu (to trochę tak jak my). Jada się wspólnie, przy okrągłych stołach z ruchomym blatem – tak, żeby każdy mógł sięgać do wspólnego półmiska. Jedzenie pałeczkami naturalnie powoduje, że cały proces konsumpcji trwa nieco dłużej. I to działa. Nie sądziłam, że kiedyś to powiem, tym bardziej, że początki łatwe nie były, ale pokochaliśmy jedzenie pałeczkami. Do tego stopnia, że nawet kiedy mieliśmy wybór – łyżka albo pałeczki, zawsze wybieraliśmy te drugie. Szkoda tylko, że akurat w momencie, kiedy osiągnęliśmy wirtuozerię w posługiwaniu się nimi, opuszczamy „pałeczkowy” rejon Azji.

Na straganie w dzień targowy

Już kiedyś wspominałam, że uwielbiamy miejskie bazary. Przyciąga nas tu gwar, zapachy, warzywa, których nigdy nie widzieliśmy i owoce, które dostać można wyłącznie tutaj. No i mnóstwo taniego, świeżego jedzenia. W to nam graj!

Z Chinami pożegnaliśmy się w Kashgarze, które w niczym nie przypomina chińskich miast, jakie odwiedzaliśmy wcześniej. Tamtejsza kuchnia to zupełnie inna bajka – skończyły się zupki, nie było ostrych przypraw ani tofu.
Tym samym wkroczyliśmy w kolejny kulinarny rozdział pt. Azja Centralna. Ale z nią będę się rozprawiać za jakiś czas.